Het is belangrijk dat je informatie (zeker op het internet) niet altijd zomaar voor waar neemt: be aware of fake news! Daarom is het belangrijk om kritisch om te gaan met informatie: kritisch denken komt zowel in je professionale als dagelijkse leven van pas!
Kritisch denken vraagt een open geest en een nieuwsgierige blik.
Probeer steeds feiten van meningen te onderscheiden en op een goede manier met tegenstrijdige informatie om te gaan.
- Meningen zijn subjectief, gebaseerd op emoties en voor interpretatie vatbaar, zij kunnen niet bewezen worden.
- Feiten kunnen bewezen worden.
Het is niet altijd gemakkelijk om feiten en meningenvan elkaar te onderscheiden maar hoe meer bewijzen je vindt, en hoe minder tegenindicaties er zijn,hoe groter de kans dat je te maken hebt met een feit. Doe daarom zoveel mogelijk beroep op experten!
Wanneer je te maken krijgt met tegenstrijdige informatie, check dan de ouderdom en de objectiviteit van je bronnen. Vaak bestaan er ook verschillende meningen over een onderwerp. Wij zijn steeds geneigd op zoek te gaan naar informatie die onze mening bevestigt, zoek dus zeker ook informatie die niet strookt met jouw verwachtingen!
Helaas bestaan er heel wat valkuilen voor het kritisch denken.
Kansen en waarschijnlijkheden worden dikwijls verkeerd ingeschat: je acht de kans op een bepaalde waarschijnlijkheid groter in dan de kans op elk van die gebeurtenissen afzonderlijk.
Verwar ook de begrippen correlatie en causaliteit niet. Correlatie betekent dat twee begrippen een verband hebben; causaliteit betekent dat er een oorzakelijk verband is tussen twee begrippen.
Vaak wordt er in de media ook gegoocheld met cijfers en grafieken. Bekijk cijfers altijd in de juiste context en let op wat er in een grafiek wordt uitgezet.
Let ook op voor verhalen die een eigen leven zijn gaan leiden (bijvoorbeeld het monster van Loch Ness). Zo’n verhaal noemen we een hoax of een broodje aap verhaal.
Drogdredenen tenslotte, komen misschien wel het vaakst voor.
- Cirkelredenering: je herhaalt je eigen standpunt
- Stroman: je valt niet het werkelijke standpunt van de tegenstander aan maar een verdraaide versie ervan
- Op de man spelen: je valt je tegenstander aan in plaats van zijn standpunt
- Omkeren van de bewijslast: je vraagt je tegenstander zich te verdedigen
- Onjuiste analogie
- Overhaaste generalisatie: je veralgemeent een uitspraak die gebaseerd is op een aantal bijzondere gevallen
Om drogredenen te voorkomen, is het belangrijk dat je een goede argumentatie opbouwt. Een argumentatie is een vorm van redeneren waarbij je anderen probeert te overtuigen van jouw standpunt. Een goede argumentatie heeft een logische structuur en de conclusie die geformuleerd wordt is onderbouwd met bewijzen, maw je conclusie steunt op één of meerdere argumenten.
- Bijvoorbeeld: conclusie: op tijd op staan
Argument: de les begint om 8u30
Argumenten kunnen objectief of subjectief zijn. Argumenten worden vaak voorafgegaan door woorden zoals want, omdat, immers,… Een conclusie wordt vaak voorafgegaan door dus of daarom.
Eén bewijs dat een conclusie kan weerleggen, is veel krachtiger dan duizend bewijzen die de conclusie bevestigen!!!
