UCLL Studiedag 'Mikado' in Heverlee

'Mikado' weerspiegelt onze visie: 'MI' staat voor meertaligheid en inclusie, 'KA' voor kansen voor allen, 'DO' voor streven naar duurzaam onderwijs.

KEYNOTE: BRUNO VANOBBERGEN

Keuze uit 10 werkwinkels rond
SAMENWERKING voor inclusief onderwijs, voor taalleren, voor optimale participatie.

door de bachelor-na-bacheloropleidingen Meertalig Onderwijs en Buitengewoon Onderwijs, in samenwerking met de expertisecentra Art of Teaching en Inclusive Society

Voor leraren en toekomstige leraren, directeurs en pedagogisch begeleiders

Prijs: €30
UCLL medewerker / student: gratis

Hertogstraat 178
3001 Heverlee

Registreer hier voor de studiedag

We willen onderwijs inclusiever en toegankelijker maken en kansen bieden aan alle leerlingen. Op deze studiedag maak je kennis met unieke inzichten en praktijken rond meertaligheid, inclusie en diversiteit in het onderwijs.

13.55 - 14.40 uur

De heer Vanobbergen zal deze editie van Mikado aftrappen vanuit de filosofie dat duurzaam onderwijs impliceert dat we aandacht hebben voor meertaligheid, inclusie en dat we kansen bieden aan iedereen. Samenwerking tussen onderwijspartners en externen is daarbij noodzakelijk.

Bruno Vanobbergen is pedagoog, was administrateur-generaal van het agentschap Opgroeien en voormalig Vlaamse kinderrechtencommissaris. Sinds augustus 2024 is hij directeur-generaal van Katholiek Onderwijs Vlaanderen.

Werkwinkels

15.00 - 17.15 uur: werkwinkels
17.15 - 18.00 uur: receptie

Interprofessioneel samenwerken met IMPACT

In deze workshop maken we kennis met “interprofessioneel samenwerken” en het belang ervan voor de huidige onderwijspraktijk. Aan de hand van het door ons opgebouwde kader rond interprofessioneel samenwerken, gaan we interactief aan de slag met een aantal essentiële bouwstenen. We gaan samen op zoek naar (buiten)kansen om de eigen interprofessionele samenwerking te versterken.

Izabel Janssens is docent in de Banaba Buitengewoon Onderwijs binnen de lerarenopleiding aan de Hogeschool UCLL. Zij is ook werkzaam als onderzoeker binnen het expertisecentrum Inclusive Society, waar zij praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek doet inzake inclusief onderwijs, werken in ondersteuningsteams en interprofessioneel samenwerken en opleiden. Sofie Van Eynde is opleidingsverantwoordelijjke van de banaba’s, postgraduaten en flexibel traject lager onderwijs.

Beter samenwerken met leerlingen via visualisatie

In deze workshop deelt Els Van Vlierberghe haar inzichten en ervaringen met visueel werken binnen de klaspraktijk. Els zet als leerkracht in op een krachtige samenwerking met iedere leerling door de communicatie voor iedereen zo toegankelijk mogelijk te maken door te visualiseren. Ze zet haar eigen visueel denken in als kracht om zoveel mogelijk alle leerlingen te betrekken bij het leerproces.

Els Van Vlierberghe studeerde vorig jaar af in de banaba opleiding buitengewoon onderwijs. Ze is leerkracht, logopedist en tolk VGT als vooropleiding. Ze werkt in buitengewoon onderwijs Windekind

RichArt, de kunst om meertaligheid didactisch in te zetten

In deze getuigenis delen wij, als banaba-studenten meertalig onderwijs, onze ervaringen rond het samenwerken met docenten, scholen en leerlingen om meertaligheid effectief te omarmen in de klas en op school. Aan de hand van het project RichArt (over de “Richness” van meertaligheid en de “Art” om meertaligheid didactisch in te zetten in de klas) bespreken we zowel algemene als persoonlijke inzichten over talensituaties en percepties van meertaligheid in Vlaamse secundaire scholen, tonen we hoe deze aanpak leerkrachten meer handelingszekerheid biedt, en geven we aanbevelingen voor een duurzame integratie van meertaligheid op beleidsniveau.

Floor Klerkx en Laure Uyttenhove studeerden vorig academiejaar af als leerkrachten in meertalig onderwijs, optie Nederlands voor anderstaligen. Ze waren mede-onderzoekers in het project RichArt.

De lat hoog in de B-stroom: praktische tips voor taalondersteuning

In deze interactieve workshop deelt Annika Steensels haar ervaringen en inzichten uit haar werk als leerkracht in 2B met een diverse groep leerlingen, waaronder veel ex-OKAN en anderstalige leerlingen. Aan de hand van concrete voorbeelden en praktische tips, gaat ze dieper in op effectieve werkvormen en ondersteuningsstrategieën die de taalvaardigheden van deze leerlingen helpen ontwikkelen. Daarnaast bespreekt ze hoe samenwerking met zorgcoördinatie, ouders en leerplatformen een cruciale rol speelt in het succes van deze aanpak. De sessie biedt zowel inspirerende ideeën als direct bruikbare tools voor in de klas.

Annika Steensels is leerkracht PAV in 2B en oud-studente van de banaba meertalig onderwijs. Sinds haar recente start aan het Redingenhof in Leuven biedt ze taalondersteuning aan anderstalige leerlingen en ex-OKAN-leerlingen en werkt ze intensief samen met het schoolteam. Haar praktijkervaring in een meertalige leeromgeving vormt de basis van deze hands-on workshop.

Taalkrachtige partnerschappen tussen school en ouders (BaO)

Wil jij als onderwijsprofessional de taalontwikkeling van je leerlingen bevorderen door samen te werken met ouders en andere partners? In deze workshop krijg je praktische tips en tricks, gebaseerd op onderzoek en ervaringsverhalen van experts uit het veld. Ontdek hoe je een respectvol en effectief partnerschap kunt opbouwen dat bijdraagt aan de taalvaardigheid van je leerlingen. Gebaseerd op het recent afgerond onderzoek, uitgevoerd door Centrum voor Taal en Onderwijs - KULeuven, Expertisecentrum Inclusive Society- UCLL en Steuntpunt Diversiteit en Leren - UGent.

Nore Hamers is klinisch psycholoog en combineert momenteel een job als onderzoeker aan de UCLL en een ondersteunende functie binnen onderwijs. Annelies Jehoul werkt aan het Centrum voor Taal en Onderwijs (CTO KU Leuven), een multidisciplinair expertisecentrum dat onderzoek voert én valoriseert op het kruispunt van taal, onderwijs en de bredere samenleving. Kernthema’s waarrond het CTO onderzoek uitvoert zijn: (tweede)taalverwerving, geletterdheid, evaluatie van taalcompetentie en taalbeleid.

Taalleren op scherp via een academische werkplaats

Maak in deze workshop kennis met de academische werkplaats en ga concreet aan de slag rond taalleren.

Het project BRU-taal bouwt in een eerste fase een academische werkplaats uit voor schoolteams in Brussel rond brede basiszorg en verhoogde zorg met focus op taalleren. Bedoeling is om een samenwerkingsverband te creëren tussen scholen waar een gelijkwaardige interactie kan zijn tussen onderzoekers, inhoudelijk experten, beleidsmedewerkers, leerkrachten, leerlingen en hun ruimere context.

Nore Hamers is klinisch psycholoog en combineert momenteel een job als onderzoeker aan de UCLL en een ondersteunende functie binnen onderwijs. Hakan Dursun behaalde zopas zijn doctoraat aan de Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen van de KU Leuven. Voorheen werkte hij tien jaar als docent en behaalde hij zijn MA-diploma voor zijn fundamenteel onderzoek naar de impact van onderwijsdrama op de angst voor vreemde talen.

Zeven Tinten Grijs: Samenwerken voor Inclusief Onderwijs

Samenwerking vormt de basis van elke succesvolle inclusieve onderwijsinstelling, maar het realiseren hiervan brengt de nodige uitdagingen met zich mee. In ons boek Zeven tinten grijs: een praktische gids voor samenwerking in inclusief onderwijs belichten we hoe samenwerking tussen leerondersteuners en leerkrachten versterkt kan worden om inclusie te bevorderen. Aan de hand van praktische hulpmiddelen, wetenschappelijke kaders en inspirerende praktijkvoorbeelden helpen we onderwijsprofessionals hun samenwerkingsvaardigheden te professionaliseren en duurzaam te maken. Dit boek is onmisbaar voor iedereen die wil bijdragen aan inclusiever onderwijs.

Liesbet Saenen, Katrien Hermans en Elke Emmers, zijn onderzoekers aan de UHasselt en schreven dit boek om samenwerking en inclusie in het onderwijs te versterken. Het werk biedt praktische handvatten voor onderwijsprofessionals om inclusieve leeromgevingen te creëren.

Samenwerken in tandem: taalleraren en vakleraren

CLIL (Content and Language Integrated Learning) is een onderwijspraktijk waarbij een niet-taalvak (bv. geschiedenis, LO, wiskunde) in een vreemde taal (Engels, Frans, Duits) gegeven wordt. Ervaringen uit een praktijkonderzoek tonen hoe de samenwerking tussen het CLIL-zaakvak en het doeltaalvak kan leiden tot innovatieve en effectieve onderwijspraktijken. In deze workshop delen we concrete voorbeelden die illustreren hoe ook leraren in het reguliere onderwijs positieve effecten van samenwerking tussen taal- en vakleraren mogen verwachten. Deelnemers kunnen actief participeren door het uittesten van de good practices en worden uitgenodigd hun feedback te delen.

Liesbeth Martens is co-coördinator van de banaba meertalig onderwijs (UCLL), waar zij ook lesgeeft. Zij is kernonderzoeker bij het expertisecentrum Art of Teaching en doet onderzoek naar didactiek van vreemdetalen-, meertalig en CLIL-onderwijs.

Een optimale leerlingparticipatie bekomen via samenwerking

In deze getuigenis delen Annelies en Ellen hun ervaringen rond het samenwerken met het project de Huiswerkbrug en collega's en paramedici met het oog op een optimale participatie van elke leerling (in kansarmoede).

De Huiswerkbrug wil dat leerlingen in kansarmoede maximaal ondersteund worden. Minimaal 1 uur per week ga je bij de leerling thuis helpen bij het maken van huiswerk, leren van toetsen, organiseren van de boekentas,… Zo werken we rond plannen, structureren, de leerstof actief verwerken en het herkennen van hoofd- en bijzaken. Het is een unieke ervaring waar je heel veel uit zal leren!

Annelies Artois studeerde vorig academiejaar af binnen de banaba buitengewoon onderwijs. Zij is leerkracht in een secundaire school en geef maatschappij en welzijn in de eerste graad. Naast lesgeven, is Annelies interne leerlingenbegeleider en ondersteunt ze de leerlingen die van het buitengewoon onderwijs komen. Het is haar passie om kinderen/jongeren te zien groeien op alle vlakken!
Ellen Ven studeerde vorige academiejaar af binnen de banaba buitengewoon onderwijs. Ellen is leerkracht en werkt in buitengewoon onderwijs KSD Warandeschool.

Samen werken aan taal

Het is een open deur: hoe taalcompetenter je leerlingen zijn, hoe groter de kans dat ze met succes hun schoolcarrière doorlopen. Nederlands vormt immers niet alleen een centraal onderdeel van de eindtermen; Nederlands is ook de instructietaal om de inhoud van alle andere vakken op school te leren en te onderwijzen. Taalkrachtig onderwijs bieden in àlle vakken en àlle schooldagonderdelen is dan ook cruciaal om het leren van, in en over taal zo goed mogelijk te stimuleren. Maar hoe geef je taalkrachtig onderwijs vorm, als taalleraar maar ook als niet-taalleraar?

In deze lezing vertalen we terugkerende inzichten uit taalverwervingsonderzoek in een set concrete, onderzoeksgebaseerde didactische principes voor taalkrachtig onderwijs. Je krijgt inspiratie over hoe je in je klas kan werken aan taalcompetentie en hoe je hierbij inzet op zowel taalkennis als taalvaardigheid als taalattitude. Tegelijk zoomen we uit over hoe het realiseren van taalkrachtig onderwijs in de eerste plaats ook een opdracht is van de hele school. Als school dien je een strategisch taalbeleid te voeren. Hierbij creëer je ook voor je leraren een krachtige leeromgeving en doorloop je samen met je lerarenteam een dynamisch implementatieproces. Enkel door samen te werken taal geraken effectieve taalpraktijken duurzaam geïmplementeerd tot op de klasvloer.

Mariet Schiepers en Pandora Versteden werken beide op het Centrum voor Taal en Onderwijs (CTO KU Leuven), een multidisciplinair expertisecentrum dat onderzoek voert én valoriseert op het kruispunt van taal, onderwijs en de bredere samenleving. Kernthema’s waarrond het CTO onderzoek uitvoert zijn: (tweede)taalverwerving, geletterdheid, evaluatie van taalcompetentie en taalbeleid.

schrijf je hier in voor de studiedag

13.30 - 13.45 uur Ontvangst

13.45 - 13.55 uur Introductie

13.55 - 14.40 uur Keynote: Bruno Vanobbergen

14.40 - 14.50 uur Slam poetry

14.50 - 15.00 uur Pauze

15.00 - 16.00 uur Workshop keuze 1

Workshop 1: Interprofessioneel samenwerken met IMPACT (Izabel Janssens & Sofie Van Eynde) - WORKSHOP
Workshop 2: Beter samenwerken met leerlingen via visualisatie (Els Van Vlierberghe) - WORKSHOP
Workshop 3: RichArt, de kunst om meertaligheid didactisch in te zetten (Floor Klerkx & Laure Uyttenhove) - GETUIGENIS
Workshop 4: De lat hoog in de B-stroom: praktische tips voor taalondersteuning (Annika Steensels) - WORKSHOP
Workshop 5: Taalkrachtige partnerschappen tussen school en ouders (Nore Hamers & Annelies Jehoul) - WORKSHOP

16.00 - 17.00 uur Workshop keuze 2

Workshop 6: Taalleren op scherp via een academische werkplaats (Nore Hamers & Hakan Dursun) - WORKSHOP
Workshop 7: Zeven Tinten Grijs: Samenwerken voor Inclusief Onderwijs (Liesbet Saenen, Katrien Hermans & Elke Emmers) - BOEKBESPREKING
Workshop 8: Samenwerken in tandem: taalleraren en vakleraren (Liesbeth Martens) - WORKSHOP
Workshop 9: Een optimale leerlingparticipatie bekomen via samenwerking (Annelies Artois & Ellen Ven) - GETUIGENIS
Workshop 10: Samen werken aan taal (Pandora Versteden & Mariet Schiepers) - LEZING

17.00 - 17.15 uur Slam poetry

17.15 - 18.00 uur Receptie

Heb je vragen?

Contacteer Bert Maes

LERARENOPLEIDING@ucll.be

Campus Diepenbeek

Campus Diest

Campus Gasthuisberg

Campus Genk

Campus Hasselt

Campus Hertogstraat

Campus Proximus

Campus Sociale School