Katvis, for students
Orthopedagogie zet theater in om jongeren op een andere manier te leren nadenken, bijv. over kwetsbaarheid. (Winnaar Moving Minds Award 2023)
Eén week werken rond “kwetsbaarheid”: meer wisten de acht studenten orthopedagogie niet toen ze intekenden voor het project Katvis. Op maandagochtend startten ze met een spinnenweb-schrijfoefening, op vrijdagnamiddag rondden ze af met de opvoering van hun eigen theaterstuk. Het proces vormt de basis voor een project dat scholen kan helpen om met jongeren op een andere manier tot leren te komen.
Brit Dewit herinnert zich nog haar twijfel in februari: “Dit was een heel open project: het kon alle kanten uit. En dat is iets wat studenten vaak afschrikt. Je weet niet op voorhand wat je moet doen, wat van je verwacht wordt, waar het moet landen ... Ook voor ons was het een shift.”
“We zijn op maandagochtend gestart met de vraag wat kwetsbaarheid voor ons betekent,” vertelt Linde Buckinx. “Iedereen geeft daar een eigen invulling aan. Al snel komen de persoonlijke verhalen naar boven.” Celeste Strauwen: “In het begin is het wat onwennig om te praten over eigen ervaringen. Vertrouwen is belangrijk: wat hier in de groep verteld wordt, blijft in de groep, zeker omdat het soms wel heftige verhalen waren over pijn, verlies of verdriet.”
De acht studenten kenden elkaar op voorhand amper. Sommigen volgen de opleiding graduaat Orthopedagogische Begeleiding, anderen de Bachelor Orthopedagogie en zitten in de tweede of derde opleidingsfase.
Proces of show?
Merel Thomissen: “Op dinsdag kregen we de vraag om tekstjes te schrijven rond het thema. Op woensdag moesten we beelden zoeken rond kwetsbaarheid. Pas toen begon het duidelijk te worden dat we op weg waren naar een toonmoment. We improviseerden monologen, dialogen, liedjes en dans.”
Inge Henrotay en Leen Vennekens, de lectoren die het project begeleidden, bleven met opzet erg op de achtergrond. “Ze hadden wel een visie,” weet Brit, “maar ze hebben ons de hele week ons eigen ding laten doen. Als we hen nodig hadden wisten we ze te vinden.”
Wat een depressieve boel, die week! Maar tegelijk heel leuk om te doen.
Iebe Bouduin
Enkele groepsleden hadden wat amateurervaring als zanger of acteur, maar zelf een voorstelling uitwerken was totaal nieuw. Pieter Somers: “Onze teksten zijn niet doorslaggevend. Mijn monoloog bijvoorbeeld was bewust erg vaag. Maar cruciaal is de manier waarop we het brengen. Dat kregen we althans te horen van ons publiek na de voorstelling in maart.” Voor Pieter betekende die week heel veel. “Ik vond het bijzonder jammer dat het na een week al gedaan was.
De voorstelling was zo’n succes dat de acht studenten het stuk een tweede keer opvoerden in mei. “Het was een mooie voorstelling, maar het proces erachter is veel belangrijker. Er is enorm veel gebeurd op die week: op zo’n week leer je heel veel.” Iebe Bouduin is alvast klaar om er weerom in te vliegen. “De opleiding wil het stuk misschien ook tonen aan de nieuwe studenten tijdens de Move-in dagen in september.”
Voor Inge Henrotay en Leen Vennekens kadert Katvis for students in hun onderzoeksproject dat ze uitvoeren in opdracht van de Expertisecel Resilient People. Zelf stonden ze in november 2022 op de planken van het CC Hasselt met “Katvis” een avondvullend theaterstuk dat Johnny Weustenraad schreef rond kwetsbaarheid.
Een andere manier van leren
Leen Vennekens: “Het CC Hasselt wil graag onze voorstelling op hun programmatie zetten voor scholen. Dat zou fijn zijn, omdat we zo verder kunnen gaan met ons onderzoek. Voor Inge en mij is het immers niet alleen geweldig om zelf te acteren, maar vooral ook om te bestuderen hoe het proces achter Katvis scholen kan helpen om op een andere manier te laten leren.”
Het klassieke onderwijs werkt bij heel wat leerlingen niet meer: de boodschap komt niet meer aan. Daarom gaan Inge en Leen op zoek naar de intrinsieke motivatie, en kunst in het onderwijs kan daarvoor een sleutel zijn. Met hun methodiek beogen ze twee soorten resultaten. “Leerlingen of studenten leren meer dan wat ze normaal in een les oppikken: ze ervaren dat ze creatief zijn en dat ze kunnen samenwerken,” licht Inge toe. “Maar we mikken ook op een collectief resultaat. Leerlingen ontdekken door in een veilige setting aan de slag te gaan dat ze samen beter kunnen leren en dat ze snel een sterke groepscohesie kunnen opbouwen.”
Het onderzoek van Inge en Leen wil nagaan of deze methodiek ook kan doorgetrokken worden naar andere groepen buiten het schoolse leren. Het zou zo jongeren kunnen helpen om te zoeken naar common ground eerder dan naar polarisering. “Ook in politieke discussies kan dit heilzaam zijn. In Noorwegen bijvoorbeeld ontwikkelde men ‘Cultural Rucksack’, een mooi voorbeeld van een succesvolle samenwerkingsvorm tussen beleid, onderwijs en kunst ter bevordering van het welzijn van jongeren. We hopen daar in de toekomst eens een kijkje te mogen gaan nemen,” knipogen Leen en Inge.
Ondertussen mag het project Katvis al op financiële steun rekenen van de Moving Minds Foundation.
