Student-leerkrachten werken met kinderen aan ‘generatie veerkracht’ in warme school

De opleiding Leraar Kleuteronderwijs op UCLL’s Campus Diepenbeek wordt samen met zes andere Vlaamse onderwijsinstellingen door het Fonds GavoorGeluk naar voren geschoven als een exemplarische ‘Warme School’. Ze is daarmee de eerste hogeronderwijsinstelling in Vlaanderen die deze titel draagt. In een zogenaamde warme school staat niet enkel kennisoverdracht centraal, maar ook sociaal-emotionele ontwikkeling. Geen overbodige luxe, want 75% van de psychische stoornissen op latere leeftijd ontstaan voor de leeftijd van 27 jaar, 25% voor de leeftijd van 15 jaar*. Jong beginnen, is dus meer dan het halve werk. Ann Deburchgrave, opleidingsverantwoordelijke Leraar Kleuteronderwijs, UCLL: “Het spreekt voor zich dat we als lerarenopleiders deze beweging mee op gang willen trekken. We vormen zo niet alleen veerkrachtige jongeren, maar onze studenten nemen op hun beurt deze mindset mee naar hun klassen.”

De lerarenopleiders Kleuteronderwijs van UCLL zijn enorm trots dat ze met de aanpak en de ideeën van ‘de warme school’ anderen mogen inspireren. Ann Deburchgrave, UCLL: “Enkel focussen op kennisoverdracht is niet meer van deze tijd. Om diepgaand leren mogelijk te maken, zijn welbevinden en betrokkenheid essentieel. Zit het kind dat leert ook goed in zijn vel en hoe gaat het om met tegenslagen? We moeten echt naar een ‘Generatie Veerkracht’.”

Dat ervaren de studenten van UCLL al in hun stageklassen. Lindsey Evens, student Leraar Kleuteronderwijs vertelt hoe ze haar kleuters voorbereidde op de komst van een kindje met beperking in de klas: “Ik liet de kinderen met een blinddoek door de klas lopen zodat ze zelf ervoeren hoe het was om weinig te zien en vroeg hen hoe het was om met een koptelefoon op de bel te horen.” Haar aanpak sloeg aan: het meisje werd opgenomen in de klasgroep als één van hen. “In ons klasje voelde ze zich niet anders; ze hoorde er gewoon helemaal bij.”

Op UCLL’s Campus Diepenbeek vertaalt het idee van de warme school zich in een andere manier van leren en van samenwerken. In open leerruimtes komen studenten uit de drie opleidingsjaren en een klein docententeam samen in een vaste klasgroep. Docenten werken flexibel met korte instructies, uitdagende opdrachten en veel zelfgestuurd leren -- samen en alleen. Student Lindsey Evens startte met weinig zelfvertrouwen in het hoger onderwijs, maar durft ondertussen uit haar comfortzone te treden: “Het idee dat ik hier van iedereen iets kan leren, niet alleen van de docenten, geeft het gevoel dat je echt samen aan iets werkt. Tegelijkertijd krijg ik ook echt persoonlijke begeleiding van de docenten. Door de opleiding durf ik gewoon meer en heb ik het gevoel dat ik meer kan. Dat gevoel wil ik graag meenemen naar mijn kleuters.”

Student-leerkrachten hebben een belangrijke voorbeeldfunctie. Dat geldt evengoed voor de lerarenopleiders zelf: leraren onderwijzen immers zoals ze zelf onderwezen worden. Studenten spiegelen zich aan de manier waarop hun docenten hen begeleiden. Ann Deburchgrave, UCLL: “Ze steken er onbewust minstens evenveel van op, als van de kennis en praktijk die hen aangereikt worden. Daarom vinden we ook zo belangrijk om dit ‘voor te leven’ met practice what you preach als uitgangspunt. We willen dat de jongeren op onze campus zien dat wij als docenten energie ervaren, dat we zelf graag in team werken, dat we opgaan in onze job.”

Het idee van een warme school is verre van een wollig concept. Een digitaal volgsysteem zal het welbevinden en de betrokkenheid op de school op regelmatige tijdstippen meten. Op die manier kan de impact van de ondernomen acties geëvalueerd worden.

Het Fonds GavoorGeluk ijvert voor de preventie van depressie en suïcide in Vlaanderen. Het wil alle jongeren veerkrachtig maken (universele preventie), nieuwe goede praktijken helpen te creëren en bestaande ‘evidence based’ maken. Het kader daarbij is het Vlaams Actieplan Suïcide Preventie en Geestelijke Gezondheidsbevordering.