Met het mobiel atelier door de stad - Studenten leren een andere kant van daklozen kennen
Het Mobiel Atelier is een samenwerking tussen CAW Oost-Brabant, Stad Leuven en hogeschool UCLL. Kunstenaar en ex-dakloze Piet Vandenhende is nauw verbonden aan de opleiding Sociaal Werk en engageert zich in het Mobiel Atelier-project. Hij heeft een fietskar (het mobiel atelier) gemaakt en hiermee trekt hij samen met studenten Sociaal Werk Leuven in om op publieke plaatsen (zoals het stadspark en de bibliotheek Tweebronnen) workshops te organiseren. Gedurende de winterperiode stond het Mobiel Atelier in De Meander, een inloopcentrum in Leuven van CAW Oost-Brabant. De werkjes die hier ontstonden, worden tentoongesteld in de Sociale School in Heverlee. Een interview met de betrokkenen:
Hoe is het idee ontsproten om met een fietskar (mobiel atelier) naar dak- en thuislozen te trekken?
Piet Vandenhende, kunstenaar: "Het idee is om studenten mensen die dakloos zijn onder andere omstandigheden te leren kennen: niet als sukkelaars maar als mens! Kunst opent veel poorten voor iedereen en de studenten krijgen een betere communicatie mét en inzicht in de mensen die dak- en thuisloos zijn, in hun leven en problemen, maar ook hun behoeften en bekwaamheden. Voor de mensen die dakloos zijn is de drempel hier laag en ze uiten vlugger hun mening. Tot nu toe werkten we met beeldende kunst, maar dat kan ook zang of theater zijn. Iedereen is zo tevreden over het project en verlangt snel naar een vervolg, na corona."
Waarom werkt dit project zo goed?
Hilde Bloemen, docent Sociaal Werk: "Ongetwijfeld omdat we hier met verschillende mensen samen onze schouders onder hebben gezet. Elke woensdagnamiddag rijden we de kar in het park. Met ‘we’ bedoel ik: kunstenaar Piet, fietser en koffiedame :) straathoekwerker Simon, mede kunstenaars/creatieve studenten Lander en Nienke en ikzelf. Week na week is de fietskar een constante geworden. Wie wil kan zich bij ons zetten, 'iets' maken of alleen praten, koffietje drinken… Het is vrijblijvend en het is iets positief, creatief, expressief, deugddoend. Er komt iets uit de handen; er wordt iets gemaakt. Talent en capaciteit komen bovendrijven. We focussen niet op problemen (het ‘niet’ kunnen) maar op de kwaliteiten (‘goed’ zijn in). De sfeer is heel fijn. We zijn gezellig bij elkaar. Het is een komen en gaan... En ook de voorbijgangers komen minzaam even kijken. Je ziet de bewonderende blikken voor deze handenarbeid en er is sympathie voor het werken in het park. Kinderen schuiven vaak gewoon mee aan tafel en willen ook iets maken."
Wat zijn de succescriteria?
Hilde Bloemen: "Sleutels voor succes zijn het vrijblijvend aanbod om iets te doen met eigen talenten in een positieve gezellige sfeer. Het helpt ook dat we er elke week zijn; dus een constante. De studenten zijn zelfs bijna dagelijks in de noodopvang."
Het mobiel atelier biedt mensen de kans om elkaar ongedwongen te ontmoeten. Werken met mensen die dakloos zijn is een boeiende ervaring én de ideale manier om mijn studie in de praktijk te brengen.
Nienke Tittse, laatstejaarsstudente sociaal werk
Hoe past dit project in de opleiding Sociaal Werk?
Nienke Tittse, laatstejaarsstudente Sociaal Werk – afstudeerrichting Sociaal-Cultureel werk: "Het werken met dak/ en thuislozen sluit heel dicht aan bij de opleiding. Je doet veel praktijkervaring op, hierdoor worden soms abstracte theorielessen veel concreter. Je oefent je communicatievaardigheden en leert om assertief en flexibel te zijn. Je leert omgaan met kwetsbare situaties; hoe laat ik iets los als ik klaar ben op de werkvloer? Ik heb geleerd hulp te vragen in situaties waar ik mij als persoon en begeleider kwetsbaar voelde. Het CAW, in het bijzonder Jeroen De Wilde en mijn docent Hilde Bloemen, hebben hier zeer goede aandacht voor. Voor mij is het ook een les geweest in onbevooroordeeld zijn. In mijn ogen ben ik iemand die zeer onbevooroordeeld is, maar het werken met deze doelgroep heeft mij nog meer geleerd om te kijken naar de persoon die voor je staat in plaats van de achtergrond of cultuur die bij die persoon hoort. Ik zou elke student aanraden om eens kennis te komen maken, een paar nachten in de winteropvang of gewoon een zondag als vrijwilliger in de Meander. Het heeft mij zeer veel ervaringen gegeven in mijn opleiding en nog meer goesting om mij te engageren voor onze maatschappij. "
En waarom en hoe zouden jullie andere studenten ook willen warm maken om erin te stappen?
Lander Dierickx, laatstejaarsstudent Sociaal Werk – afstudeerrichting Sociaal-Cultureel werk: "Het is een boeiende ervaring én de ideale manier om mijn studie in de praktijk te brengen. Ik zou hier later graag mijn job van maken! Momenteel zijn wij bezig aan ons afstudeerjaar en onze tijd om ons te engageren voor deze doelgroep wordt steeds beperkter. We zouden graag ons engagement doorgeven aan nieuwe eerstejaars en tonen wat voor mooie verhalen en werken we hebben gemaakt met deze doelgroep. Creatief zijn is geen must maar wel iets wat waardevol kan zijn in het begeleiden van de activiteiten. In onze ervaring is het voornamelijk belangrijk dat je een open houding hebt, je opstelt als ‘professional friend’ en een luisterend oor biedt."
Dank aan: De Moving Minds foundation, Hilde Bloemen (lector Sociaal Werk), Piet Vandenhende (kunstenaar en initiatiefnemer), Jeroen De Wilde (coördinator opvang vanuit CAW Oost-Brabant), studenten Nienke Tittse en Lander Dierickx (betrokken studenten en initiatiefnemers van de tentoonstelling in de Sociale School in Heverlee). En ook aan Bieke Verlinden, Leuvense schepen van o.m. zorg en welzijn, wijkwerkingen was bij de start van dit project betrokken en heeft het startbudget bezorgd!
